Bernardahuis te Lichtaard

Ligging	Het Bernardahuis stond ten zuidoosten van Lichtaard aan de Dokkumer Ee.
Andere benaming	Bennerhuus
Ontstaan	Wanneer deze state precies is ontstaan is onbekend, maar mogelijk al vóór 1200.
Geschiedenis	Bernardahuis heette in de 12de eeuw Bernardaburen. Verschillende generaties van de familie Bernarda, die hier woonde, worden in de Abtenlevens van Mariengaarde beschreven. * Eerst werd een deel van dit landgoed aan het klooster Klaarkamp geschonken en tot vrouwenconvent ingericht; daarnaast bleef het adelshuis nog een tijd lang bestaan. Uiteindelijk verwierf Klaarkamp geheel Bernardaburen. Nadat de vrouwen naar elders verhuisd waren, was Bernarda- of Bannerhuis een kloosteruithof. In de 15de eeuw functioneerde de uithof ook als vergaderplaats van de landgemeente van de Noordelijke Niogen (Ferwerdera-, Dongera- en Dantumadeel). In 1511 was de stamvader van de huidige familie Van Beyma (thoe Kingma) kloostermeier op Bannerhuis. Het Register van den Aanbreng van 1511 vangt aan met de gronden van Juke tot Bennerhuus, waarvan de Keller van Klaarkamp eigenaar was. Ook Anika to Bennebroek geeft land aan waarvan dezelfde Teller landheer is. Verderop wordt Jouke als landheer genoemd samen met Foeke Rota. Ook onder Reissom komt Jouke to Bennebroek voor. In 1540 worden die laatste landerijen aangegeven door Fee Doordat van Genua. De landen onder Lichtaard geeft Jan Jurkjes dan aan, waarnaast Tjoepen to Bennebroek ook landeigendom heeft. Het beneficiaalboek noemt daarnaast nog Douw to Bennerhuus op veengronden van het klooster Klaarkamp. Volgens het stemkohier was in 1640 grietman Epo van Douma eigenaar en Eelke Douwes gebruiker. In 1698 “Grietman Nysten weduwe en erven” vermeld als eigenaren en Claes Wynsen als gebruiker. In het floreenkohier van 1700 worden als eigenaren vermeld “deselve erven van wijlen vrouwe Nijsten” en gebruiker wordt “Claes Wijntens” genoemd. In 1728 is het in bezit van drie verschillende eigenaren, te weten Lammert Bockes weduwe voor 1/3, de zoon van de vorige pachter Wynsen Claeses voor 1/3 en Eelse Bockes voor 1/3 uit naam van zijn vrouw. De gebruiker is dan Oege Sydney. Het goed is dan 110 pondemaat groot (ca. 44 hectare). In 1832 wordt in het Kadaster Alle Sijmons Akkerman, landbouwer te Lichtaard, vermeld met mede-eigenaren. Op een omgracht en door een bomensingel omzoomd terrein staat een grote boerderij van het kop-hals-romp type met onderkelderd voorhuis uit het derde kwart van de 19e eeuw. * Zie: Lambooij e.a., Vitae abbatum; Noomen, Stinzen, hoofdstuk 1. De naam Bernarda is dus van de voornaam Bernard, die bij de Bernarda's veel voorkwam, afgeleid; er is geen verband met Sint-Bernardus.
Bewoners	1511 klooster Klaarkamp 1640 grietman Epo van Douma eigenaar, Eelke Douwes gebruiker 1698 “Grietman Nysten weduwe en erven” eig., Claes Wynsen gebr. 1700 erven van wijlen vrouwe Nijsten 1728 Lammert Bockes 1/3, Wynsen Claeses 1/3 en Eelse Bockes nom. ux. 1/3, gebruiker Oege Sydses 1832 Alle Sijmons Akkerman en mede-eigenaren
Huidige doeleinden	Van de State is niets meer terug te vinden. Op het terrein staat een grote boerderij.
Opengesteld	De boerderij is particulier bewoond en niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen	Tekst: Jan Leemburg P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009 Herma M. van den Berg, De monumenten van geschiedenis en kunst, Noordelijk Oostergo, Ferwerderadeel, 1981 Hisgis Afb. 1 “De monumenten…, Ferwerderadeel”