Fetzastins te Rauwerd

Ligging	Deze stins stond op het terrein van Hegedyk 6 of 8 ten zuidoosten van Raerd, gemeente Súdwest-Fryslân.
Ontstaan	De stins bestond reeds in 1401.
Geschiedenis	"Het castrum Fetza werd al in 1401 genoemd. In 1543 wordt cleyn Fetze guedt en in 1580 een kleen sate genaempt Lutke Fetse genoemd. In 1401 maakte Clothus Bentha te Rauwerd zijn testament. Hij had drie erfgenamen: Sicco Ydszarda te Poppingawier, Tzalengh Fethza te Rauwerd en diens broer Poptat die in Terzool woonde. Hij beschikte over vier goederen: de stinzen Bentha en Fetza, een huis in Monekagha en het eveneens niet te localiseren Feddingahus. Poptat Fethza uit Terzool zou de stins Bentha, huis, erf en zes pondemaat krijgen, benevens het gebruiksrecht van het bijbehorende land, dat hij van zijn mede-erfgenamen mag pachten. Het goed zal met drie eeuwige memoriën in de kerk van Rauwerd, waaronder die voor Clothus, belast zijn. Zijn vrouw Anseke zou zo lang zij leefde "de stins Fetza, met huis, erf en alle landerijen, zoals bouwland, weiland en grasland" mogen gebruiken. Zij moest er wel zelf wonen en twee eeuwige memoriën in Rauwerd bekostigen. Na haar dood zou de patroonheilige van Rauwerd het erf van Dodo Eenoog en een daarbij gelegen erf bij de dijk krijgen; het lijkt er dus op dat deze erven bij Fetza behoorden. Misschien vormt dit laatste legaat een schakel met de volgende vermelding van Fetza. In 1543 en 1580 blijkt een derdedeel van de sate Klein Fetza namelijk aan de kerk van Rauwerd te behoren. De enige sate die in Rauwerd in 1640 voor een derdedeel eigendom is van de kerk, is FC21. De rest was toen eigendom van de "olde heer" jonker Piter van Eisinga. Waarschijnlijk is dat dus Lutke Fetza. Mogelijk gaat het derdedeel in deze sate deels terug op Clothus' legaat uit Fetza aan de kerk; de ligging van een "erf bij de dijk" zou daar goed bij passen. Hoe dit ook zij, de stins Fetza heeft waarschijnlijk op FC21 (Lutke Fetza) of misschien ter plaatse van FC22 (de huidige boerderij Stilvliet; Groot Fetza?) gestaan. Op het land van FC21 ligt een wier, die op de huidige Topografische Kaart nog goed is te zien. Als we deze als de rest van een stinswier mogen beschouwen, zou dat er voor pleiten dat de stins Fetza op Klein Fetza heeft gelegen." (P.N. Noomen) De boerderij Lutke Fetza of Klein Fetza is in 1974 aangekocht door de heer en mevrouw Kluvers, die het gat in de boerderij op een integere manier hebben benut om er een prettige woonruimte te bouwen. Bij de boerderij hebben zij een manege gebouwd die ze de naam hebben gegeven die de plaatselijke gemeenschap voor deze boerderij/plek gebruikte: "Himmeren". Die naam zal afgeleid zijn van het nabijgelegen Inhimren/Inhimmeren waarmee ondermeer Lutke Fetza en Stilvliet een buurschap vormden. Het terrein waarop Lutke Fetza ligt was vroeger omgeven door een vrij brede gracht en Eekhoff tekende op zijn kaart een kop-romp boerderij die haaks stond op de richting van het huidige gebouw. Aan de noordoostkant tekende hij een forse uitbouw met een vierkant grondvlak. Die lijkt in verhouding tot de rest te groot om een extra woonruimte te zijn voor de boerenfamilie. Dit zou een overblijfsel van de oude stins geweest kunnen zijn.
Eigenaren/Bewoners	1401 Clothus Bentha Tzalengh Fethza Eigenaren/gebruikers Lutke Fetza: 1640 jonker Pieter van Eysinga 2/3, kerk 1/3 / Douwe Outgers gebruiker 1698 jonker Tjallingh Homme van Camstra 2/3, kerk 1/3 / Wynsen Wybes 1728 "Houtvester Burmania com soc" 2/3, kerk 1/3,maar er is in het stemkohier aangetekend dat volgens dhr A. van Haersolte de helft van dat 2/3 deel eigendom van wijlen zijn echtgenote R.A. van Camstra was en hijzelf daarvan nog steeds de vruchtgebruiker is (en dus ook de stem mede mag gebruiken) / gebruikers Claes en Outger Wynsens vóór 1832 Hessel Jans Harings 1832 erven Hessel Jans Harings sinds 1974 fam. E. Kluvers Eigenaren/gebruikers Stilvliet (Groot Fetza?): 1640 jonker Gerrolt Juckema van Burmania / Æge Symens 1698 grietman jr. Taco van Burmania / Haringh Siux kinderen 1728 "dhr C. van Plettenburg uit naam van zijn vrouw" / Marten Harings vóór 1832 Epke de Roos van Bienema (notaris en grootgrondbezitter te Oudeschoot) 1832 erven Epke de Roos van Bienema
Huidige doeleinden	Van de stins is niets meer terug te vinden, maar achter de boerderij Klein Fetza ligt nog wel een laag terpje; overblijfsel van afgeplatte stinswier?.
Opengesteld	n.v.t.
Foto's
Bronnen	Tekst: Een groot deel van de tekst is met toestemming van auteur P.N. Noomen overgenomen van www.hisgis.nl, tab "kaartlagen", keuze "Stinzen Fryslân". Die tekst is tevens gepubliceerd in "De Stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners", P.N. Noomen, Uitgeverij Verloren, Hilversum 2009 De heer en mevrouw Kluvers "Nieuwe atlas van de provincie Friesland", W. Eekhoff, Leeuwarden 1849-1859 "Kadastrale en prekadastrale atlas fan Fryslân 1640-1832", diel 6, J.A. Mol en P.N. Noomen, Uitg. Fryske Akademy, Ljouwert 1993 Foto’s 1, 4 en 5: Jan Leemburg Foto’s 2 en 3: fam. Kluvers