| Ligging | De Hanenburg stond bij Tytsjerk, gemeente Tytsjerksteradiel. Langs de Swarteweisein, die vroeger de Oude Zomerweg heette. Deze weg loopt vanaf het kruispunt bij de E10 richting Tytsjerk. De states stonden direct links, aan de oostkant van de weg, eerst kreeg je Toutenburg en vlak ernaast stond Hanenburg. |
| Andere benaming | Hanenburgh |
| Ontstaan | Wanneer het huis ontstaan is, is mij niet bekend, het bestond in elk geval al in 1698. |
| Geschiedenis |
De oudste vermelding van het huis dateert uit 1698. De eigenaar is dan prof. Philippus
Mattheus (1621 - 1700). Hij is professor aan de universiteit van Franeker. Het land bij
het huis wordt gepacht door Minne Taedes. Op 8 april 1721 is het huis in bezit van de heer Hanenburg en hij heeft mogelijk het huis zijn naam gegeven. Zeven jaar later, in 1728, komen we als eigenaar prof. Venema tegen, namens zijn vrouw. Pachter van het land is Tiebbe Boyens. Aan de hand van een vermelding uit 1750 weten we dat de Professor Venema nog steeds eigenaar is. Hij woont regelmatig in de zomermaanden in het huis. Bij zijn afwezigheid wordt het huis bewoond door Overste Beilanus. Dan vindt er in 1754 de verkoop van het huis plaats. De Verkoperse is "Vrouw Anna Sophia Sixti huisvrouw van den Heer Harmanus Venema professor in de H. Godgeleerdheit etc. etc." te Franeker. De opbrengst is 5.250 car.g. Kopers zijn: "De Heer Johannes Pierson en Juffr. Anna Bonnema egtel. wonagtig te Leeuwarden". Ze kopen "een heerlijke zathe en landen gelegen te Tytsjerk voorzien met een Here Huisinge Somerhuis en Huismanne Woninge, plantagie en hovinge cum annexis wordende de hovenge here Huisinge en zomerhuis bij de Hr. Capitein Sluiterman cum uxore gebruikt en de huismanswoninge en landerijen bij Jacobus Ynia cum uxore als meijers zijnde gemelde plaats groot naa naam en faam 90 pondten, zoo in Bou, Bos als greidlande begeregtigt met een stem, cohier met N13 Hanenburg genaamt belast met 1 floreen, zijnde de Hovinge en Hre Huisinge 1 november 1754 vrij van huiringe, dog de Boereplaats, petrij en maij 1755 beswaart met twee jaren huiringe’. (huur 95 car.g.). (TIE 66 folio 107). In 1789 wordt het huis verkocht. De namen van de verkoper en de nieuwe eigenaar zijn mij echter niet bekend. Een jaar later, op 18 november 1790, wordt er een partij bouwmaterialen verkocht, waarbij als extra opmerking vermeld staat: "voor 18 jaren nieuw". Mogelijk werd het huis rond 1772 verbouwd of gerenoveerd. Op 26 juli 1808 wordt de Hanenburg opnieuw verkocht. Mogelijk was het huis toen al erg vervallen. Wanneer het huis afgebroken is, is niet bekend. In elk geval voor 1850, want in dat jaar wordt er alleen bouw- en weiland aangetroffen. In 1855 blijkt het grondgebied in bezit te zijn van de familie Looxma-Ypeij, die op Vijversburg woonde. Het huis stond min of meer in de luwte van het "bos van Ypey". |
| Bewoners |
1698 - 1700 prof. Philippus Mattheus 1721 - ca 1728 de heer Hanenburg ca 1728 - 1754 prof. Harmanus Venema, getrouwd met Vrouw Anna Sophia Sixti 1754 Johannes Pierson, getrouwd met Anna Bonnema 1789 nieuwe eigenaars (namen onbekend) 1808 nieuwe eigenaar (naam onbekend) ca 1855 familie Looxma-Ypeij |
| Huidige doeleinden | Van dit huis is niets meer terug te vinden. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's | |
| Bronnen |
Tekst: Jan van der Zwaag "Wandelingen van mijnen Oud-oom den Opzigter, door een gedeelte van Friesland", 1841, W. Eekhoff Spahr en Ypma, Tietsjerksteradiel G.A. Wumkes, Stads- en Dorpskroniek van Friesland Goffe Jensma, "Tot aandenken aan mijne moeder" de heer G. Mast |