Haniastins te Leeuwarden

Ligging Het stond in Leeuwarden aan het Blokhuisplein op de plek waar de (oude) gevangenis staat.

Het Blokhuis op de plattegrond van Leeuwarden door J. Sems, 1603

Andere benaming Het Blokhuis
Ontstaan Deze stins werd waarschijnlijk al vóór 1400 gebouwd.
Geschiedenis Van de Haniastins is erg weinig bekend. Het was in de 15e eeuw eigendom van Gale Hania die getrouwd was met Rints Ekinga. Hun zoon Watze Hania was in het begin van de 16e eeuw een beroemd genees- en heelkundige. Hij zou op dit huis gewoond hebben toen het in 1498 door Hertog Albrecht van Saksen in beslag werd genomen om plaats te maken voor het ‘blokhuis’. Dat was een dwangburcht om de vaak opstandige bevolking van Leeuwarden onder de duim te houden.
Waarschijnlijk is het huis van de Hania’s in 1498 niet afgebroken, maar alleen van bestemming gewijzigd. Voor een betere verdedigbaarheid werden er wallen en muren omheen gelegd. Voor het onderbrengen van een flink aantal soldaten en (ook toen al) het opsluiten van delinquenten en criminelen, werden er een aantal gebouwen bij geplaatst op het grote en van gewonen woonhuizen vrijgemaakte terrein. Het hoofdgebouw van het blokhuis op de kaart van Sems lijkt qua vorm en formaat erg veel op het nabijgelegen Juwsmahuis aan de Weaze, linksonder op bijgaand detail van de stadsplattegrond van Sems uit 1603.
Bewoners Gale Hania
Watze Hania
Huidige doeleinden Op de plaats van het huis staat nu de (oude) gevangenis.
Opengesteld n.v.t.
Foto's
Bronnen Tekst: Jan Leemburg
“Geschiedkundige beschrijving van Leeuwarden” door W. Eekhoff, 1846
Afb. 1: detail plattegrond door J. Sems, 1603