| Ligging |
Het Roodhuis heeft in Minnertsga, gemeente Het Bildt gestaan, op de hoek van de
Tsjillen en de Tilledyk. Adres: Tsjillen 2.
|
| Andere benaming | Dambitzhuis, "De Reade Hoas" en "De Hoas" |
| Ontstaan | Het huis wordt voor het eerst in de 17e eeuw genoemd. |
| Geschiedenis |
Rond 1630 woonde hier Valerius van Dambitz, geboren in 1602 te Lichtaard in
Ferwerderadeel. Hij kwam hier mogelijk wonen vanwege een (hoge) functie in het
grietenijbestuur van Barradeel. Het grietenijbestuur van Barradeel was destijds
gevestigd in Minnertsga en is pas veel later, nadat het grietenijhuis was
afgebrand, naar Sexbierum verplaatst. Valerius nam het niet zo nauw met de huwelijkstrouw, want hij kreeg een zoon uit een buitenechtelijke relatie met Grietje Tjetses, die Ruurd werd genoemd. Aangezien uit het huwelijk van Valerius geen kinderen voortkwamen, heeft hij Ruurd op zeker moment gewettigd. Die noemde zich vanaf dat moment dan ook Ruurd van Dambitz. Ruurd van Dambits trouwde met Saepcke Evertsendr. van Unia. Zij kregen 7 kinderen, van wie de jongste zoon Ernst vrijwel zeker de state erft. Ernst was kapitein van een compagnie infanterie in het kampement van Doornik. Hij is evenals zijn vader, grootvader en overgrootvader in de kerk van Minnertsga begraven. Drie speren vormen het wapen van Dambitz. Arent van Harsolte sloot in oktober 1721 een zogenoemde ‘wandelkoop’ met Margaretha van Dambitz die met haar man Jhr. Fecco van Sytzama op Camstra State onder Wirdum woonde. Daarbij ruilde hij zes pondemaat van zijn landerijen onder Sexbierum tegen ‘het Roodhuis’ dicht bij de kerk in Minnertsga. Op die ongeveer twee hectare land zal vast en zeker een stem gerust hebben en misschien zelfs twee, anders zou de waarde lang niet opgewogen hebben tegen een groot woonhuis in een ruime hof en verdere aan- en toebehoren. Beide bezittingen werden gelijkgesteld in waarde, namelijk 1.200 goudguldens. De moeder van zijn eerste vrouw, Fokel van Burmania, weduwe van Tjalling Homme van Camstra, ging er vanaf dat moment wonen. |
| Bewoners |
rond 1630 Valerius van Dambitz rond 1660 Ruurd van Dambitz Ernestus (Ernst) van Dambitz tot 1721 Margaretha Ruurdsdr. van Dambitz 1721 Arent van Haersolte, bewoner Fokel Berber van Burmania, wed. Van Camstra 20e eeuw familie Terpstra |
| Huidige doeleinden | Op de plaats van Het Roodhuis heeft lang het schildersbedrijf van de familie Terpstra gestaan. Daarvoor is het heel lang een boerderij geweest. Dit pand werd nog in de dertiger jaren van de twintigste eeuw ‘De Reade Hoas’ genoemd en daarna verkort tot "De Hoas", als een vage, verbasterde herinnering aan het grote huis dat hier eens gestaan heeft. |
| Opengesteld | |
| Foto's |
|
| Bronnen |
Tekst: "Beschryvinge van de Heerlyckheydt van Frieslandt" door Chr. Schotanus
(1664) "Tegenwoordige staat van Friesland" ca. 1780 "De historie gaat door het eigen dorp" van A. Algra (1955-1960) "Om toer en tsjerke fan Minnertsgea" van A.D. Wumkes "Minnertsgea" van P.B. Winsemius De site van Tresoar Foto 1 en 2: Uit het archief van J. Leemburg |