Hottinga State te Nijland

Ligging De State stond in Nijland, gemeente Wymbritseradiel.

Tekening van de State door J. Stellingwerf uit 1723

Ontstaan De Hottingastins komt al voor 1400 voor.
Geschiedenis In 1399 komen we de eerste bewoner van de stins tegen. Hij heet Here Hottinga en is een aanhanger van graaf Albrecht van Holland. Voor zijn bewezen diensten wordt hij in bovengenoemd jaar verheven tot heer van Doedenkerke, een oude naam voor Nijland.
De kleindochter van Here Hottinga, Foockel, erft de State, maar de naam Hottinga blijft voortbestaan, doordat haar man Epe Jarichs van Kee de naam Hottinga aanneemt. De stins heeft veel te verduren gekregen in de strijd tussen de Schieringers en de Vetkopers, omdat de Hottinga's tot de Schieringer partij behoorden, terwijl het nabijgelegen Sneek tot de andere partij behoorde.

Jarich Hottinga, de zoon van Epe, woonde eerst in Wommels, omdat hij sinds 1450 grietman van Hennaarderadeel was, maar na de dood van zijn vader gaat hij op de Hottingastins wonen. Als hij in 1475 sterft, blijft zijn weduwe Swob van Sjaerdema op de stins wonen. De familie van Swob behoorde tot de Schieringers in Franeker en deze familie gebruikte de stins als steunpunt. In 1481 wordt het huis langdurig belegerd door de Snekers, maar het werd niet ingenomen. De bezittingen, die de Hottinga's nog in Wommels bezaten, werden wel geplunderd.
De zoon van Swob heette Jarich, een man die de Saksische partij steunde, en grote invloed kreeg, toen deze aan de macht kwam. Hij werd benoemd tot Raad in het Hof van Friesland en sterft in 1500.
Swob heeft alleen een dochter, Frouck geheten en door haar huwelijk met Tjalling van Botnia komt de stins in deze familie. Na 1500 is de stins verbouwd tot State en blijft in de familie Botnia tot 1638. In dat jaar sterft Sijds van Botnia, en zijn weduwe Elisabeth Alberda uit Groningen hertrouwt daarop met William MacDowell. Met haar tweede man woonde ze in de State tot haar dood in 1652. De State wordt dan geërfd door haar zuster Everdina.

Haar dochter Maria trouwde met Gerlich Doys, waarmee de State in deze familie komt. Dit echtpaar heeft ook alleen dochters, die na hun dood in 1681 de State erven. Bij de verdeling van de erfenis krijgt Helena Elizabeth Doys de state. Zij trouwde eerst met Hessel van Bootsma, die in 1674 sneuvelde bij Grave, en daarna met Douwe van Roorda. Na de dood van Helena Elizabeth blijft Douwe op de State wonen tot 1705. Hij heeft dan inmiddels zoveel schulden dat hij genoodzaakt is de State te verkopen.
Nu komt de State door koop in bezit van Helena van Botnia van Jellum, die het huis na haar dood nalaat aan haar neef Watze Julius van Burmania. Lang heeft de State daarna niet meer bestaan, want vóór 1749 is deze al grotendeels verdwenen.
Bij dit huis hoorde ook nog een boerderij, die tot 1828 in het bezit gebleven is van de Burmania's. In laatst genoemde jaar verkopen ze de boerderij aan de pachter.

Van de Hottinga State is een afbeelding bewaard gebleven uit 1722 van de hand van Jacob Stellingwerf. Het lijkt een eenvoudige zaalstins te zijn geweest, met een souterrain en een verdieping, gedekt door een zadeldak tussen topgevels.
De bouwstijl wijst op een bouwtijd in de tweede helft van de vijftiende of het eerste kwart van de zestiende eeuw. Het hoofdgebouw heeft een poortvormige ingang met een bekroning, die voorzien is van familiewapens. Deze ingang dateert waarschijnlijk uit de zeventiende eeuw.
Verder is er op de afbeelding een lagere aanbouw te zien van twee lagen en een zadeldak. Het geheel staat op een omgracht terrein, dat via een eenvoudig hek bereikt kon worden.
Bewoners 1399 Here Hottinga
Foockel Hottinga, getrouwd met Epe Jarichs van Kee/Hottinga
- 1475 Jarich Hottinga, getrouwd met Swob van Sjaerdema
1475 Swob van Sjaerdema
- 1500 Jarich Hottinga
1500 Frouck Hottinga, getrouwd met Tjalling van Botnia
- 1638 Sijds van Botnia, getrouwd met Elisabeth Alberda
1638 - 1652 Elisabeth Alberda
1652 - 1681 Everdina Elberda, getrouwd met Johannes Demetrius Gorayski de Goray
1681 Helena Elizabeth Doys, getrouwd met Douwe van Roorda
- 1705 Douwe van Roorda
1705 Helena van Botnia van Jellum
Watze Julius van Burmania
Huidige doeleinden Ik weet het niet zeker, maar volgens mij staat de boerderij nog wel vlakbij de plek waar de State stond.
Opengesteld De boerderij is niet toegankelijk.
Foto's
Bronnen Tekst: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992
Afb. 1: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992