| Ligging | Jornsma State lag op een omgracht terrein ten zuidoosten van de kerk van Wanswerd, gem. Ferwerderadeel. |
| Andere benaming | Goslinga State |
| Ontstaan | Wanneer deze state is ontstaan is niet met zekerheid bekend. |
| Geschiedenis |
Mogelijk was Jornsma State in de Middeleeuwen een gewone pachtboerderij. Toen
in 1491 het dorp zich bij het verbond met Groningen aansloot, machtigde het
Wybrant Roorda, hoofdeling te Genum voor Wanswerd op te treden. Blijkbaar
woonde in Wanswerd destijds geen hoofdeling meer. In 1511 was Tiepke Goslinga te Hallum eigenaar van Jornsma-goed te Wanswerd. Tiepkes zoon Ernst erfde Goslinga in Hallum; de zoon Sypt vestigde zich voor 1540/1543 te Wanswerd op Jornsma, dat voortaan meestal Goslinga werd genoemd. In de kerk is de monumentale grafsteen uit 1561 van Sypt van Goslingha en zijn vrouw Perk Zyaerda aanwezig.* Van der Veen weet de erfopvolging te melden via Feye Sipts zoon, Hoyte zoon van Feye en diens dochter Tieth, die Lazarus Foppes van Grovestins huwde. Zij komt herhaaldelijk voor in de kerkvoogdijrekeningen en naar haar is een brug langs de Dokkumer Ee genoemd. In 1679 woont zij nog op de state. Kort na 1700 zou deze zijn afgebroken en vervangen door een boerderij, die in 1728 eigendom is van Georg Wolfgang thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg. In 1731 wordt de boerderij verkocht aan Rixt Romkes weduwe Dirk Abes. Met de state worden verkocht het zwanenrecht en het gestoelte in de kerk te Wanswerd. Later is de boerderij eigendom van J. Baukes Talsma (1811). Het huis werd in het begin van de 18de eeuw afgebroken. De kaart van 1718 laat een groot gebouw zien, omringd door een plantage en singels. In 1832 herinnerde de brede gracht rond de boerderij nog aan de state. Goslinga te Wanswerd lijkt tot de categorie van relatief jonge adelshuizen te behoren, vergelijkbaar met Ponga te Marrum en Harsta te Hogebeintum. Opvallend is bij alle drie deze huizen het rechthoekige grachtenpatroon en het ontbreken van een tweeledig stinsterrein met een afzonderlijk omgrachte stins en een boerderij. In 1913 is de oude boerderij afgebroken en vervangen door een nieuwe boerderij. Een terrein tegenover de opstal heette rond 1980 nog poortfenne. * Verschillende Goslinga's trouwden met leden van de familie Aylva. De Goslinga's te Dongjum stamden af van die te Wanswerd. |
| Bewoners |
1511 Tiepke Goslinga 1540, 1543 Sypt van Goslinga en zijn vrouw Perk van Sjaerda Feye van Goslinga Hoyte van Goslinga 1640 Teth van Goslinga en haar man Lazarus Foppes van Grovestins 1698 de echtgenote van Wolfgang thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg 1728 Georg Wolfgang baron thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg 1731 Rixt Romkes, weduwe van Dirk Abes 1811 J. Baukes Talsma 1832 Hendrik Hendriks Wierdsma |
| Huidige doeleinden | Op het stateterrein staat nu een boerderij. |
| Opengesteld | De boerderij is particulier bewoond en niet toegankelijk. |
| Foto's | |
| Bronnen |
Tekst: Jan Leemburg P.N. Noomen, De stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners, 2009 A. Algra, De historie gaat door het eigen dorp hisgis Herma M. van den Berg, De monumenten van geschiedenis en kunst, Noordelijk Oostergo, Ferwerderadeel, 1981 |