| Ligging |
Het Popta Slot staat in Marsum, Slotleane 1, gemeente Menaldumadeel.
|
| Andere benaming | Heringa State, Aesgema State |
| Ontstaan | Het huis werd rond 1500 gebouwd. |
| Geschiedenis |
Het is mogelijk dat de state door Sasker van Camstra rond 1500 werd gebouwd. Zijn
zoon Eelcke van Heringa voltooide het in 1525. De hoofdtoegang bevond zich aan de tegenwoordige achterzijde bij de traptoren. Wellicht rond 1600 werd de toegang naar de tegenwoordige voorzijde verplaatst en het poortgebouw gebouwd. Het gehele pand was omgeven door een gracht. Weldra kwam de state in het bezit van het geslacht Van Eysinga. In 1631 liet Tjalling van Eysinga, grietman van Menaldumadeel, de state in- en uitwendig verbouwen. Het interieur werd o.a. van vele renaissancistische poortjes, schouwen en betimmeringen voorzien. Het poortgebouw werd verhoogd en van een nieuwe gevel voorzien in de trant van Hendrick de Keyser. De verdieping van het poortgebouw werd van een schouw voorzien. Deze verdieping werd toegankelijk gemaakt door een uitgebouwde traptoren, waarin een eikenhouten spiltrap. Nu nog geheel aanwezig. Bijzonder is dat de gibben niet via de topgevels, maar via het dak toegang hebben tot de zolder. Een op het huis aanwezig schilderij geeft het pand in deze staat weer: een uit kloostermoppen bestaand rechthoekig gebouw, waarvan het linker deel, en wellicht het oudste, onderkelderd is. De vensters bestonden uit natuurstenen kruiskozijnen. In 1687 kwam de state in het bezit van Dr. Henricus Popta, advocaat van het hof van Friesland. Ook hij zal de nodige veranderingen hebben aangebracht. In 1711 stichtte hij het nabijgelegen vrouwengasthuis. In de 18e eeuw werden de kruiskozijnen vervangen door schuiframen met een kleine ruitverdeling. Tevens werd in rijke kroonlijst aangebracht. In 1880 heeft een restauratie plaatsgevonden waarbij o.a. de hoofdtoren aan de voorzijde geheel werd ommetseld in neo-renaissance trant. Tijdens een restauratie in 1906 onder leiding van J. F. L. Frowein werden de muren zo goed als gesloopt om de state zo goed mogelijk in een middeleeuwse trant te herbouwen. Hierbij gingen vele bouwsporen van waardevolle veranderingen verloren. In een aanbouw aan de zuidzijde werd toen een salon in Louis XVI-stijl aangebracht, naar het voorbeeld van een nog aanwezige kamer in de Harsta State te Hogebeintum. Heringa State is de enige complete landelijke huis in Friesland dat van de vele is overgebleven. Ook de boerderij en de hovinge zijn nog intact. Het huis is gemeubileerd met 17e-eeuwse meubels en bevat zelfs nog een 16e-eeuwse bedstede. |
| Bewoners |
ca 1500 Sasker van Camstra ca 1525 Eelcke van Heringa familie Van Eysinga ca 1631 Tjalling van Eysinga 1687 Dr. Henricus Popta |
| Huidige doeleinden | Het interieur is nog gemeubileerd en ingericht in de stijl van de 17e en 18e eeuw en is nu een museum. |
| Opengesteld | Het huis is opengesteld, maar de openingstijden weet ik niet. Zie eventueel de eigen site. (INFO) |
| Foto's |
 
 
 
|
| Bronnen |
Tekst: Aardrijkskundig Woordenboek van Van der Aa Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979 Afb. 1: Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979 Foto 1: Albert Speelman Foto 2 t/m 5: Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979 Foto 6 t/m 8: Website van Tresoar Foto 9: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992 Foto 10 t/m 12: Albert Speelman Foto 13 en 14: Ronald van Schepen Afb. 2: Langs stinsen, states en andere voorname huizen in Friesland, 1979 Afb. 3: Stinsen en States, Adellijk wonen in Friesland, 1992 Afb. 4 en 5: Archief van J. Leemburg |