Sierxma State te Deinum

Ligging De Sierxma State stond te Deinum, gemeente Menaldumadeel.

Tekening van Sierxma State in 1723 door J. Stellingwerf

Andere benamingen Siersma State, Siertema State, Feytsma State
Ontstaan Deze stins/state is gebouwd voor of kort na 1400.
Geschiedenis Wanneer de Sierxma s voor het eerst in Deinum neerstrijken is niet bekend, maar al in 1420 komt er te Deinum een hoofdeling voor met de naam Sija Sierdsma die in dat jaar samen met Homme Oedsma van Boxum een "Suenbrieff" tussen "Sicke Syaerda, met sijn vrunden" en Okke tom Broek bezegelt.
In het midden van de 15e eeuw is er sprake van "Tierd Syersma toe Deynum" die in 1458 "greetman wr Deynama nijlandsriocht" (rechter over het Deinumer nieuwland) is. In 1496 machtigt Feyka Ziersma zijn buurman Wythie Laesz van Boxum om voor hem te Harlingen met de Groningers te onderhandelen. Pastoor Albert van Deinum was bereid zijn zegel aan het stuk te hangen, maar maakt daarbij de aantekening dat hij zelf niet onder de Groningers wil staan.

In 1516 wordt Rieuwert Hessels op zijn stins gevangen genomen door de Leeuwarders die weer eens een van hun beruchte rooftochten ondernamen. Tegen betaling van 350 goudguldens zouden de Deinumers hun vee terugkrijgen, maar de vrijheid van het "heerschap van Deinum" viel buiten die regeling. Daarvoor moest extra betaald worden. In 1529 laat hij het recht van zwanendrift voor Sierxma State registreren en wordt dan Riuerdt Fritsma genoemd. Als in 1550 de kerktoren van Deinum erg bouwvallig geworden is, bouwt "Riverdt van Feitsma" samen met zijn zoon Hessel en zijn schoonzoon Wytze van Oedsma een nieuwe toren. Zowel Ruurd als Wytze hebben echter de voltooiing van de toren niet meer meegemaakt. Een andere zoon van Ruurd was Siuck wiens grafsteen in de Deinumer kerk ligt.

Rond 1580 is Ofke van Feitsma getrouwd met Sjouck van Liauckama, weduwe van Homme van Camstra. Haar zoon Tjalling van Camstra bleef Rooms Katholiek en verhuisde al snel naar Liauckama State te Sexbierum. Uit het testament van Ofke van Feitsma, opgemaakt op 13 november 1612, weten we dat Sierxma State gerechtigd was tot de collatie van de pastorie te Deinum. Dat betekent dat de eigenaar van deze state in feite bepaalde wie de dominee van het dorp werd. In 1751 zou dit recht van collatie overgegaan zijn op de state Hoxwier te Mantgum, maar dat strookt niet met de melding in een andere bron dat dit recht al in 1614 was overgedragen aan de volmachten van Deinum. In 1635 werd de State bewoond door de schoonzus van de vorige eigenaar: Haring van Burmania, weduwe van Bocke Jelgers van Feitsma.
In 1723 is het huis eigendom van Bocco Feitsma van Feugen.

Vijfenveertig jaar later wordt er gebouwd op Sierxma State getuige deze steen in de gevel van de boerderij.
De "tegenwoordige Staat" meldt rond 1785: "De huizing en hovingen van de State Feitsma zijn nog gedeeltelijk in weezen".

Dr. Wumkes schrijft in zijn kroniek van Friesland:
24 oktober 1818 "Verkocht Siersma-State te Deinum met heerenhuizinge, zomerhuis, hovinge, boerenwoning en schuur, berechtigd met een zwanejacht en vrije opvaart, in gebruik bij Meinsma als mede-eigenaar en Marten Annes van der Hogt als huurder.
11 april 1834" Verkocht Siersma-State te Deinum voor de erven van Titia Appelhoff met zwanendrift en vrije dispositie van een Deinumer wees in het weeshuis te Leeuwarden te plaatsen.
Titia Appelhoff, sinds 25 oktober 1827 weduwe van Johannes Jacobus Meinsma, was op 25 april 1829 te Leeuwarden overleden. Toen krantenuitgever en verslaggever Hepkema rond 1900 Deinum bezocht was er van de State niets meer terug te vinden. Een van de bewoonsters vertelde dat men, toen het grote witte huis in de 70-er jaren werd afgebroken en de terp werd afgegraven, men de kelders en met ijzeren deuren afgesloten onderaardse gangen had afgespeurd naar een schat. Volgens de overlevering zou die daar in de Franse tijd door een eerdere bewoner verborgen zou zijn toen die moest vluchten.
Bewoners 1420 Sija Sierdsma
1458 Tierd Syersma
1496 Feyka Ziersma
ca 1510 tot 1556 Riverdt van Feitsma
1556 Hessel van Feitsma
1580-1612 Ofke Jelgers van Feitsma
1612-1635 Haring van Burmania (schoonzus), weduwe van Bocke Jelgers van Feytsma
1723 Bocco Feitsma van Feugen
1768 familie Meinsma
1818-1827 Johannes Jacobus Meinsma c.s.
1827-1829 Titia Appelhoff
Huidige doeleinden Er is niets van de stins/state terug te vinden.
Opengesteld n.v.t.
Foto's Kaartje met de States rond Marsum, Deinum, Boxum en Blessum
Bronnen Tekst: J. Leemburg en A. Buwalda
"Kroniek van het hedendaagse Friesland", Dr. Wumkes
"Tegenwoordige staat van Friesland" ca. 1775
"Menaldumadeel, 2000 jaar leven in een Friese grietenij door David Hartsema, 1981
"Skiednis fan Menameradiel" red. O. Santema en dr. Y.N. Ypma, 1972
"Van de mond der oude Middelzee", serie artikelen in het Friesch Landbouwblad van 1922 tot 1942 door K.J. van den Akker, in boekvorm uitgebracht in 1971
Afb. 1: "Skiednis fan Menameradiel", origineel in prentenkabinet Fries Museum
Afb. 2: Archief J. Leemburg