| Ligging |
De state Twixel lag ten zuiden van Reduzum, gemeente Leeuwarden, bij
Overijsselsestraatweg 4. |
| Andere benamingen | Cleyn Twixel |
| Ontstaan | Deze stins/state is gebouwd voor 1552. |
| Geschiedenis |
Halverwege
tussen Roordahuizum en Friens liggen de twee boerderijen Groot- en Klein
Twixel, net ten noorden van de buurschap Wilaard. Groot Twixel was inderdaad
groter dan Klein Twixel. Toch stond de state op het grondgebied van Klein
Twixel, maar vlak naast de boerderij Groot Twixel. Daaruit wordt duidelijk
dat Twixel op enig moment in twee delen gesplitst is. Groot Twixel is
eigendom geworden van de "patroon van Roordahuizum" (1640) en in 1832
vermeldt het kadaster als eigenaar "Kerk, Roordahuizum". Camstra goederen "In 1547 liet Bauck Kamstera, huisvrouw van Syds Botnia, aan haar dochter Jel Botnia het hornleger of staeten mit die stien toe Roordahuysum na. Een zuster van Bauck was His Abbes Camstra. Deze was getrouwd met Hessel Bootsma. Deze liet in zijn testament van 1550 een sate te Roordahuizum na aan zijn zoon Abbe Bootsma die daarop woonde. Verder was sprake van andere goederen te Roordahuizum en Irnsum, deels samen met de Botnia's en dus hoogstwaarschijnlijk afkomstig van Camstra-zijde." aldus P.N. Noomen Hessel van Bootsma (bijgenaamd Hessel de Blinde) was van 1586 tot 30 mei 1601 grietman van Idaarderadeel en woonde eerst op de State Twixel. Later verhuisde hij naar Camstra State (I) te Wirdum en werd Ontvanger Generaal van Friesland. Zijn zoon Abbe van Bootsma was in 1640 eigenaar van de state Twixel en de boerderij Cleyn Twixel die hij zelf gebruikte. Hoewel het goed slechts 23,5 ha. groot was had het twee stemmen, één van de boerderij en één van de state. Het floreenkohier van 1700 vermeldt als eigenaar "Ockinga, raadsheer". Dat was Dr. Jarich van Ockinga, raadsheer voor het Hof van Friesland. De boerderij werd gebruikt door Pieter Goytses en zijn vrouw. Jonker Tjalling Willem van Camstra, grietman over Idaarderadeel, staat in 1728 als eigenaar vermeld en de gebruiker van de boerderij is dan Rein Doedes. Ruim 100 jaar later, in 1832 staat het goed geregistreerd op naam van de erven van Eritia Titia van Sminia, maar tegen die tijd is de state gesloopt. Op de kaart van Eekhoff uit 1848 is het ruime terrein nog aangegeven met grachten en singels, maar inmiddels wel met het veel voorkomende sterretje van de verdwenen state. |
| Eigenaren |
1586 Hessel van Bootsma 1640 Abbe van Bootsma 1700 Jarich van Ockinga 1728 Tjalling Willem van Camstra 1832 erven Eritia Titia van Sminia 2011 terrein eigendom van fam. R. Tigchelaar op boerderij Groot Twixel |
| Huidige doeleinden |
Er is niets van de state terug te vinden. Over het terrein ligt nu de
N354, op de foto uiterst rechts te zien, op de achtergrond de
boerderij Groot Twixel. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's | |
| Bronnen |
Tekst: de heer J. Leemburg "Dit was Idaarderadeel", div auteurs, 1983 Een deel van de tekst is met toestemming van auteur P.N. Noomen overgenomen van www.hisgis.nl, tab "kaartlagen", keuze "Stinzen Fryslân". Die tekst is tevens gepubliceerd in "De Stinzen in middeleeuws Friesland en hun bewoners", P.N. Noomen, Uitgeverij Verloren, Hilversum, 2009 "Nieuwe atlas van de provincie Friesland", W. Eekhoff, Leeuwarden 1849-1859 Foto 1: de heer J. Leemburg |