| Ligging |
Dit huis stond aan de Zwartewegsend te Tytsjerk, gemeente Tietsjerksteradiel. |
| Andere benaming | Woelwijck |
| Ontstaan | Wanneer het huis gebouwd werd, is niet bekend. De oudst bekende vermelding dateert van 1756. |
| Geschiedenis |
De gegevens over Woelwijk zijn nogal beperkt. Doordat het huis meerdere keren te koop
werd aangeboden, kunnen we iets te weten komen over dit huis. In 1741 verkoopt "Cristina Warners weduwe wijlen de olde hopman Johannis Jansonius wonende onder Tytsjerk het hoornleger Woelwijk aan koopman Jan Brakel". De omschrijving kuidt dan: "de plaats of hoffstede, met de boerewoninge en schuijr cum annexis gelegen onder Tietjerk met de opreed met bomen beplant aan de rijdwegh, bestaande dese hoffstede in een rojale benedenkamer, bovenkamer en keuken en daar agter een groote hovinge, beplant met kostlijke vrugtbomen, tegenswoordig bij de vercoperse zelf gebruijkt". De nieuwe eigenaren worden "Adolph Peters mr. Bakker en Anna Catarina Fabritius egtl. en Johannes Veil distelateur en Lysbet Harmens egtel. alle binnen Leeuwarden". Cristina Warners blijft wel in Tytsjerk wonen, want een jaar later komen we haar tegen in de proclamatieboeken (TIE 64 folio 396): "Christina Warners weduwe wijlen de oud hopman Johannes Jansonius woonagtig tot Tietjerk" Ze verkoopt "clijnlant te Tietjerk, de tien mad bij de Haringsloot". In het begin van de 18e eeuw was het huis eigendom van de familie Glinstra. In 1887 werd een grafsteen ontdekt in de kerk te Tytsjerk gevonden, met daarop "Yeske v. Glinstra, dochter van Hector v. Gl. op Woelwijck overl. 1743". In 1748 wordt ‘het buijtenplaatsie Woelwijk’ vermeld in de proclamatieboeken (TIE 65 folio 246) vermeld. Als belending wordt "Hendrik Bos ten Noorden" genoemd, die eigenaar is van Tienkamp. Zo weten we dat het huis op 3 april 1756 verkocht werd. Door wie is mij niet bekend. Ook op 30 september 1772 staat de buitenplaats Woelwijk te koop en vervolgens op 4 mei 1773 opnieuw. In 1773 weten we wat meer: het huis beschikte over een lindenallée en was daarvoor bewoond geweest door wijlen deurwaarder Adema. In het proclamatieboek van 1774 vinden we dan dat Woelwijk gekocht wordt door Vrouw Albartina Pierson huisvrouw van de Heer Hector Livius van Altena "Boelgoedsontvanger van Tietsjerksteradiel b.b.c. op de coop van zekere plaatsje genaamt Woelwijk met huisenge somerhuis hovenge bomen ende plantagie mistsgaders verdere gerechtigheit etc etc." Zij koopt het huis van "Pijtter Adema Lands Deurwaarder van Friesland te Leeuwarden voor de eene helfte en Trijntje Adema weduwe Cloppenburg op't Vliet even buiten Leeuwarden voor de andere helfte. In totaal 1050 g.g. bij het perfecteren van de coopbrief, den 12 november 1773 ende 12 maij 1774 telkens de darde part. (Coopbrief 25 mei 1773, proclamatieboek, TIE 069 side 139). Tussen 1789 en 1811 beleefde Nederland de Franse Tijd. In die periode werd het eerst bewoond door Albert Rinnerts van der Bij en daarna vanaf 6 februari 1808 door Servaas van den Berg. Servaas was keurmeester van paarden en na zijn dood wordt het huis door zijn erfgenamen verkocht op 15 augustus 1812. Het "buiten" Woelwijk te Tytsjerk staat op een oude kadasterkaart ingetekend ten zuiden van het landgoed Vijversburg. De situering was tussen Toutenburg en Hanenburg in, maar dan aan de overkant van de weg, aan de westkant ten zuiden van het Bos van Ypeij. Het buiten moet afgebroken zijn voor 1855, evenals de buitens Hanenburg en Tienkamp, want het land waarop ze hebben gestaan was in dat jaar eigendom van de familie Looxma-Ypeij, die op Vijversburg woonde. |
| Bewoners |
- 1741 Cristina Warners weduwe van Johannis Jansonius (hopman) 1741 Adolph Peters, getrouwd met Anna Catarina Fabritius en Johannes Veil, getrouwd met Lysbet Harmens Hector van Glinstra - 1743 Yeske v. Glinstra 1772 - 1773 deurwaarder Adema 1774 Albartina Pierson, getrouwd met Hector Livius van Altena - 1808 Albert Rinnerts van der Bij 1808 - 1812 Servaas van den Berg 1855 familie Looxma-Ypeij |
| Huidige doeleinden | Van het huis is niets meer terug te vinden. |
| Opengesteld | n.v.t. |
| Foto's | |
| Verantwoording |
Tekst: C.W. Braaksma/J. van der Zwaag Bronnen: "Wandelingen van mijnen Oud-oom den Opzigter, door een gedeelte van Friesland", 1841, W. Eekhoff Spahr en Ypma, Tietsjerksteradiel G.A. Wumkes, Stads- en Dorpskroniek van Friesland Goffe Jensma, "Tot aandenken aan mijne moeder" De heer G. Mast |